ညီေလး၊ ညီမေလးသို႔ ေပးစာမ်ား (၃)

ညီေလး၊ညီမေလးတုိ႔ေရ……

ဟုိတေလာေလးက မင္းတုိ႔ေရးတဲ့စာထဲက အေၾကာင္းအရာကုိ ထပ္မံၿပီးေဆြးေႏြးလုိပါတယ္။ အေမ့အ တြက္အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ကုိေတာ့ အကုိလက္ခံပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ညီေလးတုိ႔က ဘာအလုပ္ပဲရရ အေၾကာင္းၾကားဖုိ႔ ပါေနတယ္မဟုတ္လား။ ေအး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အလုပ္ေတြကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အကို႔အေနနဲ႔ ရန္ကုန္ကုိ လာၿပီးလုပ္ဖုိ႔ေတာ့ မေခၚခ်င္ေသးဘူး။ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ႀကီးမွာ အသက္ရွင္ေနထုိင္ဖုိ႔ဆုိတာ ေတာ္ေတာ္နဲ႔လြယ္ ကူတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူး။ ဒါကုိ လက္ခံႏုိင္ဖုိ႔ သက္ေသျပရရင္ အကုိထြက္လာတာေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီ ဘာေတြျပန္ပုိ႔ႏုိင္လုိ႔လဲ။ အကုိလဲ ေဟာ့ေဟာ့ရမ္းရမ္းေနၿပီး ေသာက္စားမူးယစ္ ေပ်ာ္ပါးတတ္တဲ့တာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ မင္းတုိ႔သိတာ ပဲ။ အကုိ႔အေနနဲ႔ေတာ့ ေက်ာင္းၿပီးေအာင္ ဆက္တက္ေစခ်င္တယ္။

စားဖုိ႔ေသာက္ဖုိ႔ေလာက္ေတာ့ ဘယ္လုိရွာရွာရပါတယ္။ ေအး ဒါေပမယ့္ မတရားေသာနည္းနဲ႔ေတာ့ မရွာေဖြ ဖုိ႔လုိတယ္။ အေမလည္း အသက္အရြယ္ကရလာၿပီ ေတာ္ေတာ္လည္းက်သြားၿပီ။ သူလည္း ငါတုိ႔လူလားေျမာက္ဖုိ႔ဆုိ ၿပီး ေတာ္ေတာ္ရုန္းကန္ခဲ့ရေတာ့ ပင္ပန္းမႈဒဏ္ေတြရတယ္ဆုိပါေတာ့။ ဒါေပမယ့္ အေမ့အတြက္ဆုိၿပီး ဘာလုပ္လုပ္ ေငြရၿပီးေရာဆုိတဲ့ သေဘာနဲ႔ေတာ့ မလုပ္ေစခ်င္ဘူး။ ညီေလး၊ညီမေလးတုိ႔သိတဲ့အတုိင္း ေငြရဖုိ႔အလုပ္ဆုိတာက ေတာ့ သူတစ္ပါးမ်က္ရည္က်မွ ရမယ့္အလုပ္ဆုိတာေတြနဲ႔ မတရားသျဖင့္ စီးပြားရွာေနသူေတြလည္း ရွိေနေတာ့ သူတုိ႔နဲ႔ ေပါင္းသင္းၿပီး မလုပ္သင့္တာေတြ လုပ္မွာကုိေတာ့ အကုိေတာ့မလုိလားဘူး။

အကိုလည္း လာမယ့္အပတ္ေလာက္ေတာ့ ေငြေလးဘာေလး ပုိ႔ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ထင္ပါတယ္။ ေခၽြတာသုံး ေနရေပမယ့္ အကိုကေတာ့ ၀င္ေငြထက္ထြက္ပုိက တစ္ခါတစ္ေလ ပုိပုိေနတယ္။ ေငြဆုိတာကလည္း သိတဲ့အတုိင္း ေလ အသုံးခံတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ေတာ့ ပုိ႔ေပးလုိက္ပါမယ္။ ဒါနဲ႔ မေလးသြားခ်င္တဲ့ ေဒၚေအးရဲ႕ သား ေအာင္ျမင့္ေကာ ဘယ္ေတာ့သြားမွာလည္း ။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေအးဂ်င့္ေတြက လိမ္လုိ႔ခံလုိက္ရတဲ့ စာေတြ အကုိေမးလ္ထဲေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ေရာက္ေနတယ္။ ဟုိက်လည္း အလုပ္ရွင္နဲ႔အဆင္မေျပတာတုိ႔၊အလုပ္ ရွင္က ၿခိမ္းေျခာက္တာတုိ႔ ခံေနရတယ့္လူေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ ကဲပါထားပါေတာ့။ အခုနယ္က စကား ကုိ ဆက္ၾကရေအာင္။ မင္းတုိ႔အတြက္ မွတ္သားသင့္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး တစ္ခုေလာက္ေတာ့ ေျပာျပလုိက္ဦး မယ္။ ဒီ အျဖစ္ပ်က္ေလးေတြကုိလည္း မွတ္သားထားပါ။ ေလာကႀကီးမွာ က်င္လည္တဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ လုိ အပ္ေနတယ္လုိ႔၊ဒါထက္ ပုိေျပာရရင္ အသုံး၀င္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြမုိ႔ အကုိေျပာျပေနရျခင္းပါ။

တစ္ခါက ဆရာလုပ္တဲ့လူဟာ တပည့္ေတြနဲ႔စုေပါင္းၿပီး ခရီးသြားၾကတယ္။ တစ္ေနရာေရာက္ေတာ့ စားဖုိ႔ ေသာက္ဖုိ႔ ရွာခုိင္းတယ္ေပါ့။ တပည့္ေတြကလည္း ကုိယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္နဲ႔ ဘာစားစရာရရ ရွာေဖြဖုိ႔ အသီးသီးထြက္ သြားၾကတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး အခ်ိန္ေႏွာင္းသြားေတာ့ ျပန္ေရာက္လာၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႔ဆီမွာေတာ့ လူေတြက ေပးကမ္းစြန္႔က်ဲလုိက္တဲ့ စားစရာေသာက္စရာ မ်ဳိးစုံလည္းပါတယ္။ ပုပ္ေနတဲ့သစ္သီး၊သုိးေနတဲ့ ေပါင္မုန္႔ေတြ၊ခ်ဥ္တူး ေနတဲ့ ၀ုိင္ေတြလည္းပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္ ဆုိပါေတာ့။

ေနာက္တပည့္တစ္ေယာက္ ျပန္ေရာက္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ အိတ္တစ္လုံးအျပည့္ စားဖုိ႔အသင့္ ၀င္းမွည့့္ေနတဲ့ ပန္းသီးေတြပါလာတယ္။ ဒါနဲ႔ ဆရာလုပ္သူက တပည့္ကုိ ေမးတာေပါ့ .. .။

“ မင္း အဲဒါေတြကုိ ဘယ္လုိလုပ္ရလာတာလဲ”ေမးေတာ့

“ ကၽြန္ေတာ္ ခုိးခဲ့တာ။ လူေတြကဗ်ာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ သူတုိ႔ရဲ႕ စားၾကြင္းစားက်န္ေလာက္ပဲ ေပးခ်င္ၾက တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ႏုတ္ကပါဌ္ေတာ္ေတြကုိ ျပန္ေဟာၾကားေနရတဲ့ သူေတြဆုိတာ သူတုိ႔သိရဲ႕ သားနဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ဆရာနဲ႔ ညီအစ္ကုိေတာ္ေတြကုိ အၿမဲတန္းကူညီတတ္တဲ့သူပါ ” လုိ႔ တပည့္လုပ္သူက ျပန္ေျဖ လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီ စကားလည္းၾကားေရာ ဆရာလုပ္တဲ့လူက . . . . . . .

“ မင္းပန္းသီးေတြကုိ မင္းယူၿပီး အခုခ်က္ခ်င္း ထြက္သြားေတာ့၊ေနာင္လဲ ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္မလာနဲ႔၊ေကာင္း မႈကုသုိလ္ရဲ႕ တန္ဖုိးဆုိတာ အဆုံးစြန္တုိင္ေအာင္ ဘယ္ေလာက္ေစာင့္ထိန္းႏုိင္သလဲဆုိတဲ့ အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အကယ္၍ ဒီေန႔ မင္းက(ငါ့အတြက္) ခုိးခဲ့တယ္ဆုိရင္ မနက္ဖန္က်ရင္ (ငါ့ဆီက) ခုိးမယ့္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္ မယ္”တဲ့။

ဟုတ္တယ္တခ်ဳိ႕က ငါ့အတြက္၊ ငါ့မိဘအတြက္၊ ငါ့ညီကုိေမာင္ႏွမေတြအတြက္၊ ငါ့ေဆြမ်ဳိးအတြက္၊ ငါ့ဆရာအတြက္ဆုိၿပီး။ မလုပ္သင့္တာလုပ္ၿပီး စီးပြားရွာၾကတယ္။ ဒါကုိေတာ့ အတုမယူသင့္ဘူးေပါ့ကြာ။ ကုိယ့္၀မ္းအတြက္ဖူ လုံးေရးဆုိၿပီး မသမာေသာနည္းေတြနဲ႔ လိမ္လည္ၾကတယ္။ခုိးယူၾကတယ္။တုိက္ခုိက္ၿပီးလုယူၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကုန္မသြယ္သင့္တဲ့၊ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမူမလုပ္တဲ့တဲ့ အလုုပ္ေတြနဲ႔ စီးပြားရွာၾကတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြေတြ႕ရင္း ေ၀းေ၀းေရွာင္ႏုိင္ဖုိ႔ မင္းတုိ႔ကုိ အကုိအခုကထဲက မွာၾကားခ်င္တာပါ။

စိတ္အလုိလုိက္လုိ႔မရတာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ တစ္ခါတစ္ေလၾကရင္ ပုထုဇဥ္ပဲ ဒီေလာက္ေတာ့ရွိမွာပဲဆုိၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အေခ်ာင္စိတ္ဓာတ္ေတြ သြင္းၿပီးလုပ္လာခ်င္ၾကေသးတယ္။ အဲဒီလုိ မလုပ္သင့္တာလုပ္မွရတဲ့ ေငြမ်ဳိး ကုိေတာ့ အေမ့အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လုိေသာနည္းနဲ႔မွ မလုပ္သင့္ဘူး။ ကမၻာနဲ႔အ၀ွမ္း ကုန္တံံဆိပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးတပ္ၿပီး ပစၥည္းေတြကုိ ဓာတုေဗဒမစမ္းသပ္ပဲနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်၊အခ်ဳိ႕ဆုိရင္ နာမည္ႀကီးသရုပ္ေဆာင္ေတြ၊အဆုိေတာ္ ေတြ၊အားကစားအေက်ာ္ေမာ္ေတြနဲ႔ တီဗီြကေနကေန ေၾကာ္ျငာၿပီး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ၾကတယ္။ ဟုိတေလာေလးက ၾကားလုိက္လားေတာ့မသိဘူး။ တရုတ္ႏုိင္ငံထုတ္ ႏုိ႔မႈန္႔ေတြဟာ ကေလးေတြကုိ ေၾကာက္ကပ္အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစၿပီး။ တစ္ခ်ဳိ႕ကေလးငယ္ေတြ ဒီႏုိ႔မႈန္႔ေသာက္မိၿပီး ေသတာတုိ႔၊အႀကီးအက်ယ္ခံစားေနရတာတုိ႔ စတဲ့သတင္းေတြ ကမၻာနဲ႔ အ၀ွမ္းေတာ္ေတာ္ေလး လႈပ္ခတ္သြားေသးတယ္။ ဆုိလုိတာက ကုိယ္က်ဳိးအတြက္မၾကည့္ဖုိ႔၊စားသုံးသူေတြကုိ စိတ္ ခ်လက္ခ် သုံးစဲြႏုိင္ဖုိ႔ဆုိၿပီး အာမခံခ်က္ေတြေပးႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိသာ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သင့္တယ္။

ညီေလး၊ညီမေလးတုိ႔လည္း အနာဂတ္မွာ ေၾကာ္ၾကားတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တာပဲ။ အဲဒီလုိ ျဖစ္လာခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဒါမ်ဳိးေတြကုိ ဘယ္ေတာ့မွမလုပ္မိဖုိ႔ေပါ့။ တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း အလုပ္ကုိအားရေအာင္ခုိင္းၿပီး လုပ္အားတန္ဖုိးနဲ႔ မညီမွ်တဲ့အဖုိးအခေတြနဲ႔ လူေတြေတာ္ေတာ္ေလးလုံးပန္းေနၾကတာကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ေနရတာပဲ။ ဒါေတြဟာ ကုန္လြန္ဖုိ႔၊ဘယ္ေတာ့မွ ေရာက္မလာသင့္တဲ့ ဓနရွင္စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးေတြေပါ့။ ဆုိလုိတာက အကယ္၍ ကုိယ္ဟာ တစ္ေန႔တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုမွာ ဦးစီးဦးေဆာင္မႈျပဳရၿပီး ေနရမယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္လက္ေအာက္ မွာရွိၾကတဲ့ အလုပ္သမားေတြကုိ မႏွိပ္ဖုိ႔၊လူသားမဆန္တဲ့ အျပဳအမူ အေျပာအဆုိဆက္ဆံတာတုိ႔၊ေနာက္ၿပီး အလုပ္ သမားခြင့္ေရးဆုိတာေတြကုိ သိနားလည္ဖုိ႔၊လုပ္အားခ တန္ဖုိးဆုိတာေတြကုိလည္း နားလည္ၿပီး မဆုတ္မနစ္ေပးႏုိင္ ဖုိ႔ ဆုိတာေတြကလည္း တရားေသာနည္းလမ္းနဲ႔ က်င့္သုံးေနထုိင္တဲ့ လူ႔အဖဲြ႕စည္းတစ္ခုရဲ႕ အခြင့္ေရးေတြျဖစ္တဲ့ အ တြက္ ဒါမ်ဳိးေတြကုိ အခုကထဲကနားလည္ သေဘာေပါက္ထားဖုိ႔လုိတယ္။

ေအး ေျပာစရာေတြကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ ညီေလးက အိမ္ကထြက္လာခ်င္တယ္။ဘာအလုပ္ပဲ ရရလုပ္ခ်င္တယ္လုိ႔ေျပာလာေတာ့ အကုိလည္းရတဲ့ အလုပ္တဲ့လုပ္ေစခ်င္ေပမယ့္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ၿပီး ဓနရွင္စိတ္နဲ႔ ႀကီးပြားေနတဲ့ လူေတြရဲ႕လက္ထဲကုိေတာ့ ၀ကြပ္မအပ္လုိက္ခ်င္ဘူးကြာ။ ေနာက္ၿပီး မသမာေသာနည္းမ်ဳိးနဲ႔ ႀကီးပြား ေနတဲ့ လူေတြရဲ႕လက္ထဲကုိ အျပစ္မရွိေသးတဲ့ ညီေလးရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေတြ ရုိက္ခ်ဳိးခံရၿပီး အဲဒီမတရားတဲ့ စိတ္ဓာတ္ ေတြ ၀င္ၿပီး အေမ့အတြက္၊ကုိယ့္ညီအကုိေမာင္ႏွမေတြအတြက္ ေငြရၿပီးေရာ ဆုိတဲ့စိတ္ဓာတ္ေတြ ၀င္လာၿပီး မလုပ္ သင့္တာေတြ လုပ္လာမွာမ်ဳိးကုိေတာ့ အကုိဘယ္လုိေသာနည္းနဲ႔မွ မလုိလားဘူးေလ။ ညီေလး အေနနဲ႔အလုပ္လုပ္ ခ်င္တာကုိေတာ့ အကုိဂုဏ္ယူပါတယ္။ အေမကလည္း သိပ္မလုပ္ႏုိင္ေတာ့ မင္းတုိ႔လည္း ခ်ဳိ႕ခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ေတာ့ ေနေန ရမယ္။ အကုိလည္း ေငြပုိ႔ႏုိင္ေအာင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ေခၽြတာေနပါတယ္။ အလုပ္မ်ိးစုံကုိလည္း တရား ေသာနည္းနဲ႔ဆုိရင္ လုပ္ေနပါတယ္။

လာမယ့္အပတ္ေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ ပုိ႔ႏုိင္မွာပါ။ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ေတာ့ ရန္ကုန္ကုုိ တက္ခဲ့ဖုိ႔ ညီေလးကုိ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ မတုိက္တြန္းခ်င္ေသးဘူး။ ေနာက္ႏွစ္ေက်ာင္းၿပီးရင္ေတာ့ လာႏုိင္ ေအာင္စီစဥ္ထားပါမယ္။

မင္းတုိ႔ရဲ႕ ခ်စ္ဆုံးအကုိႀကီး….

ေမာင္မင္းစုိး(ေရႊနံ႔သာ)

Strategic Doctrine ႏွင့္ ကမၻာ့အေရး၊ ျမန္မာ့အေရး

ခင္မမမ်ဳိး
(www.khinmamamyo.blogspot.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)

အခုတေလာ တီဗြီသတင္းေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရဒီယိုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တကၠသိုလ္ေကာ္ရီဒါေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၾကားေန ရတတ္တဲ့ စကားလံုးေလးတခုရွိပါတယ္။ ျမဴးနစ္စာခ်ဳပ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒါနဲ႔အတူ တြဲၿပီးနာမည္ႀကီးေနတာက ေတာ့ တခ်ိန္က ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ခ်န္ဘာလိန္အေၾကာင္းပါပဲ။ ခ်န္ဘာလိန္ မွားတယ္၊ မွန္တယ္နဲ႔ ျငင္းခုန္ေနၾကတဲ့ အသံေတြက ေနရာအႏွံ႔ပါပဲ။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ အဓိက ဆက္စပ္ေနတဲ့ strategic doctrine အ ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပခ်င္ပါတယ္။

ျမဴးနစ္ႏွင့္ ခ်န္ဘာလိန္

ခ်န္ဘာလိန္အေၾကာင္း မေျပာခင္ ဟိုလြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းခုနစ္ဆယ္တိတိက ယခုလို အပတ္ထဲ၊ အတိအက်ဆို ရရင္ေတာ့ ၁၉၃၈ ခု၊ စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ ျမဴးနစ္စာခ်ဳပ္ေလးအေၾကာင္း အရင္ၾကည့္ၾကရ ေအာင္ပါ။ ၁၉၃၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလက ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်န္ဘာလိန္နဲ႔ ဂ်ာမန္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဟစ္တလာ တို႔ Berchtesgaden မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဟစ္တလာက ဂ်ာမနီရဲ႕ Sudetenland ကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ အစီ အစဥ္ကို ၿဗိတိန္က မေထာက္ခံရင္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားကို က်ဴးေက်ာ္မယ္လို႔ ခ်န္ဘာလိန္ကို ၿခိမ္း ေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီျဖစ္ရပ္ကို ခ်န္ဘာလိန္က ျပင္သစ္၊ ခ်က္ကိုစလုိဗက္ကီးယားနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့အခါ ဒီကိစၥဟာ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ ရာ မရွိဘူးလို႔ အေၾကာင္းျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဟစ္တလာအတြက္ အက်ပ္႐ိုက္သြားပါ ေလေရာ။ ၿဗိတိန္နဲ႔ ျပင္သစ္ဟာ စစ္မျဖစ္ခ်င္ဘူးဆိုတာကိုလည္း သူက သိထားျပန္ေလတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ တြက္ဆထားလိုက္တာက ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယံနဲ႔ ပူးေပါင္းမွာ မဟုတ္ဘူးေပါ့။

ဒီလိုအေျခအေနမွာ ၀င္ၿပီး အၾကံေပးလုပ္သူကေတာ့ အီတလီ ဖက္ဆစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မူဆိုလိုနီပါပဲ။ သူက ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက ဂ်ာမနီ၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီ၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ကြန္ ဖရင့္တခု က်င္းပဖို႔ပဲဆိုၿပီး အၾကံေပးတယ္။ ဟစ္တလာက မူဆိုလိုနီစကားကို ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား နား ေထာင္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အခု ဒီကိစၥမွာလည္း သူက နားေထာင္တာပဲ။

ဒီလိုနဲ႔ ၁၉၃၈၊ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္မွာ ျမဴးနစ္စာခ်ဳပ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာေတာ့တယ္။ စာခ်ဳပ္အရ ခ်န္ဘာ လိန္နဲ႔ ျပင္သစ္ Daladier တို႔က ဂ်ာမနီဟာ Sudetenland ကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း သေဘာတူညီခဲ့ၾကတယ္။ အျပန္အလွန္အေနနဲ႔ ဥေရာပထဲမွာ ေနာက္ထပ္ နယ္ေျမေတာင္းဆိုမႈေတြ မလုပ္ဖိုဟစ္တလာကလည္း ကတိေပးခဲ့တယ္။ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားက ထကန္႔ကြက္ေတာ့ ခ်န္ဘာလိန္က ၿဗိတိန္ဟာ Sudetenland အတြက္နဲ႔ စစ္အျဖစ္ခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုခဲ့တယ္။ အဲဒီအထိတုန္းကေတာ့ အေကာင္းပဲ။ သူ႔ကိုလည္း စစ္ကို ေရွာင္ႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး တခ်ိဳ႕ ေကာင္းခ်ီးၾသဘာေတြေပးလို႔။

အဲ … သိပ္မၾကာပါဘူး။ ၁၉၃၉၊ မတ္လလည္း ေရာက္ေရာ၊ ဂ်ာမန္စစ္တပ္ႀကီးက ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားကို သိမ္းလိုက္ပါေလေရာ။ ေနာက္မ်ားမၾကာမီ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးလည္း ျဖစ္လာပါေရာ။ ဒီေတာ့မွ ခ်န္ဘာလိန္ ဟာ ဟစ္တလာက မယံုရဘူးဆိုတာ သိသြားၿပီး၊ သူ႔ရဲ႕ appeasement ေပၚလစီ မွားသြားတယ္ဆိုတာ သိပါ ေလေရာတဲ့။ လူအမ်ားက ခ်န္ဘာလိန္ကို ၀ိုင္းအျပစ္တင္ၾကပါေလေရာ။

ဟိုတခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဒီျဖစ္ရပ္အေၾကာင္းးေျပာၾကတိုင္း ကြၽန္မလည္း အျပစ္တင္တာပဲ။ ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ႀကီးျဖစ္ၿပီး ဒီေလာက္ေတာင္ပဲ အယံုလြယ္ရလားလို႔။ အဲ … စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လံုျခံဳေရး ေက်ာင္းသူျဖစ္လာၿပီး strategic doctrine ကို ေလ့လာၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္မ ခ်န္ဘာလိန္ကို နားလည္မႈ ရွိသြားတယ္။ သူမွန္တယ္၊ မွားတယ္ဆိုတာကို မေျပာခ်င္ေတာ့ေပမယ့္ သူဒီလို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရတဲ့ အေၾကာင္းဟာ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာကို သတိထားမိသြားတာေၾကာင့္ပါ။

အဲဒီအခ်ိန္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေတြအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈရွိေနတဲ့ strategic doctrine က offensive strategy မဟုတ္ပဲ defensive strategy ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါပဲ။ အဲဒီလို အခ်ိန္မွာ ဟစ္တလာကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္လိုက္ရင္ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနေသးတာကို တြက္ဆၿပီး ဒီဆံုး ျဖတ္ခ်က္ကို သူခ်ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ strategic doctrine ရွိရပါတယ္။ ဒီလိုရွိမွလည္း မွန္ကန္တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို ဆက္လက္ခ်မွတ္ႏိုင္မွာပါ။ စစ္ေအးကာလအတြင္း က ေနတိုးရဲ႕ strategic doctrine ကို ဆက္ၿပီး ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

ေနတိုးႏွင့္ 'flexible response' strategic doctrine

ေနတိုးလို႔ လူအမ်ား အတိုေကာက္ေခၚေလ့ရွိတဲ့ North Atlantic Treaty Organizations (NATO) ဆိုတာ ဟာ ၁၉၄၉ခု၊ ဧၿပီလ (၄)ရက္ေန႔မွာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ North Atlantic Treaty ပါ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေနတဲ့ alliance organization တရပ္ပါ။ စစ္ေအးကာလအတြင္းမွာ ေနတိုးရဲ႕ အခန္းက႑က ေတာ္ ေတာ္ႀကီးမားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္တုန္းက ေနတိုးက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ strategic doctrine က flexible response ျဖစ္ ပါတယ္။

ဒီ doctrine ကို အဆင့္သံုးဆင့္နဲ႔ ေရးဆြဲထားပါတယ္။ နယူးကလီးယားလက္နက္ေတြ ရွိတာနဲ႔တင္ ခ်က္ခ်င္း ကာေရာ စစ္ျဖစ္တာနဲ႔ နယူးကလီးယားလက္နက္ သံုးစြဲမယ္ဆိုတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ သံုးသင့္တဲ့ အဆင့္ ေရာက္မွ သံုးမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ပထမအဆင့္က direct defense ပါ။ ဆိုဗီယက္က နယူးကလီးယားလက္ နက္မသံုးဘဲ conventional forces ေတြပဲ သံုးၿပီး တိုက္ခိုက္လာခဲ့ရင္ ဒီလိုအလားတူ တပ္ေတြနဲ႔ပဲ ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္တာပါ။ ဥပမာ- ဆိုဗီယက္တပ္ေတြ အေနာက္ဂ်ာမနီကို က်ဴးေက်ာ္လာခဲ့ရင္ ေနတိုးတပ္ေတြမွ ျပန္ လည္ခုခံတိုက္ခိုက္ျခင္းပါ။

ဒီအဆင့္မွာမွ မရေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ့ Deliberate Escalation အဆင့္ကို ေရာက္ပါ မယ္။ ဒီအဆင့္ကေတာ့ အကယ္၍မ်ား ဆိုဗီယက္တပ္မ်ားက ေနတိုးတပ္မ်ားကို ေခ်မႈန္းႏိုင္တဲ့ သြင္ျပင္ရွိေန မယ္ဆိုရင္ နယူးကလီးယားလက္နက္ အနည္းငယ္ကို အကန္႔အသတ္နဲ႔ သံုးတဲ့အဆင့္မ်ိဳးပါ။ တတိယအဆင့္ ကေတာ့ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ General nuclear response ပါ။ အလံုးစံုေသာ ေခ်မႈန္းေရးပါပဲ။ mutual assured destruction scenario နဲ႔ အနည္းနဲ႔အမ်ား ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ စစ္ေအးကာလမွာ အေမရိကန္ျပည္ေတာင္စု က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ containment ဆိုတဲ့ ေပၚလစီအ ေၾကာင္း အနည္းငယ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ ဒီေပၚလစီက ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလအၿပီးမွာ ဆိုဗီယက္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ကို က်ေရာက္သြားတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ဒိုမီႏိုသက္ေရာက္မႈကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ ေပၚလစီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေပၚလစီရဲ႕ အေျခခံကို George Cannan ဆိုတဲ့ အေမရိကန္ သံတမန္တေယာက္က စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေပၚလစီက Negotiation နဲ႔ compromise ကို အေျခခံတဲ့ appeasement ေပၚလစီ နဲ႔ အျမစ္လွန္ေခ်မႈန္းေရးကို အေျခခံတဲ့ rollback ေပၚလစီၾကားမွာရွိတဲ့ ေပၚလစီျဖစ္ပါတယ္။ အလံုးစံုေခ်မႈန္း ေရးအထိ ဆက္မသြားဘဲ ေနရာတခုမွာပင္ ရပ္ေနလိုက္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၄ တုန္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ republican candidate, Barry Goldwater က ဘာေၾကာင့္ အ ႏိုင္မတိုက္တာလဲလို႔ containment ေပၚလစီကို challenge လုပ္ေတာ့ ဒီမိုကရက္တစ္ candidate, President Johnston က အႏိုင္တိုက္ဖို႔ လုပ္လိုက္ရင္ နယူးကလီးယားစစ္ပြဲကို risk လုပ္လိုက္သလို ျဖစ္မွာေပါ့လို႔ ေျဖ ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကာလမွာ လာအိုအထိ ၀င္ေရာက္ၿပီး ေထာက္ပံ့ေရးလမ္း ေၾကာင္းျဖတ္ဖို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တေယာက္ရဲ႕ ပ႐ိုပိုဆာကို အေမရိကန္သမၼတက ပယ္ခ်ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေပၚလစီ က ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီဆိုေပမယ့္ ႏိုင္ငံတြင္းပဋိပကၡမ်ားမွာလည္း အသံုးျပဳတတ္ၾကပါတယ္။

စစ္ေအးကာလတေလွ်ာက္မွာ ေနတိုးက flexible response doctrine ကို က်င့္သံုးၿပီး၊ defensive အေနနဲ႔ပဲ ေနခဲ့ပါတယ္။ အဲ … စစ္ေအးကာလၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေနတိုးလည္း offensive strategy ကို က်င့္သံုး လာပါတယ္။ ဥပမာ- ၁၉၉၅ မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဘာ့စနီးယား၊ ဟာဇီဂိုးဗီးနား ဗံုးၾကဲမႈ (code name - Operation Deliberate Force) ၊ ၁၉၉၉ မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ယူဂိုဆလားဗီးယား ဗံုးၾကဲမႈ (code name - Operation Allied Force) စတာေတြပါ။ ဒီအပိုင္းေတြနဲ႔ကေတာ့ Humanitarian Intervention နဲ႔ ပတ္သက္တာမို႔ အေသးစိတ္ ကို ေနာက္ေဆာင္းပါးမ်ားမွာ ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေအးကာလၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံ မ်ား (အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ) ရဲ႕ strategic doctrine က Preemptive strategy ကို ဦးစားေပးလာပါ တယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ Preemptive Strategic Doctrine

Preemptive doctrine ဆိုတာက ရန္သူက ကိုယ့္ကိုလာမတိုက္မီ ကိုယ္က ရန္သူကို ဦးေအာင္ ေခ်မႈန္းရမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာတရားအေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မည္းမည္းျမင္တိုင္း ရန္သူဆိုၿပီး တိုက္ခ်င္ တိုင္း လိုက္တိုက္ေနလို႔ေတာ့ မရပါဘူး။ တဘက္ကေန လံုေလာက္တဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အတိုင္းအတာ ရွိေနမွ တိုက္လို႔ ရတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ - ေျခာက္ရက္ၾကာစစ္ပြဲလို႔ နာမည္ႀကီးခဲ့တဲ့ ၁၉၆၇ခုႏွစ္၊ အာရပ္-အစၥေရး စစ္ပြဲဟာ Preemptive စစ္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတုန္းက အီဂ်စ္သမၼတ နာဆာဟာ ကုလသမဂၢ အေရးေပၚတပ္ေတြ ကို ဖယ္ရွားၿပီး၊ ေထာင္ေပါင္းခ်ီတဲ့ တင့္ကားေတြ၊ သိန္းခ်ီေနတဲ့ စစ္သားေတြကို အစၥေရးနယ္စပ္အနီးကို ေစ လႊတ္ခဲ့ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစၥေရးက သူ႔ႏိုင္ငံေတာ္ လံုုျခံဳေရးအတြက္ Preemptive war ကို စတင္ဆင္ႏႊဲခဲ့ပါ တယ္။

ဒါေပမယ့္ Preemptive strategic doctrine ကို တခ်ိဳ႕က Preventive strategic doctrine နဲ႕ မွားတတ္ၾကပါ တယ္။ Preventive strategic doctrine ကက်ေတာ့ ရန္သူဘက္က ၿခိမ္းေျခာက္မႈအတိုင္းအတာ မေပၚလြင္ ေသးဘဲ ရန္သူကို စတင္တိုက္ခိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ Future threat လို႔ ဆိုေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ားနဲ႔ ကမၻာ့လူထုက ဒါကို လက္မခံၾကပါဘူး။ အေမရိကန္နဲ႔ မဟာမိတ္တပ္မ်ား အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံကို တိုက္ခိုက္မႈ အေပၚမွာ ကန္႔ကြက္သံမ်ား မၾကားရေပမယ့္ အေမရိကန္နဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ အီရတ္ႏိုင္ငံ တိုက္ ခိုက္မႈမွာက်ေတာ့ ကန္႔ကြက္သံမ်ား ထြက္လာၾကပါတယ္။

အာဖဂန္နစၥတန္ကိစၥမွာ Preemptive strategic doctrine ကို သံုးထားေပမယ့္ အီရတ္ကိစၥမွာက်ေတာ့ ဘြတ္ခ်္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက Preemptive လို႔ဆိုေပမယ့္ Preventive လို႔ ယူဆသူမ်ားက အမ်ားအျပား ေပၚထြက္ ေနပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ပြဲတခုကို justified လုပ္ရတာဟာ အခက္ခဲဆံုး ကိစၥတခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာရွင္ မ်ားကေတာ့ debate ေတြ ဆက္လုပ္ေနၾကဆဲပါပဲ။

အဓိကေျပာလိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာမ်ားကို အဓိက လႊမ္းမိုး သက္ေရာက္ေနတဲ့ strategic doctrine ရဲ႕ အေရးပါမႈကိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ strategic doctrine ဟာ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံတရပ္အတြက္သာမက အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြက္ပါ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းတခုအ ေနနဲ႔ ကိုယ္ရင္ဆိုင္ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ စစ္မ်က္ႏွာအသီးသီးအတြက္ strategic doctrine လိုအပ္ပါတယ္။ ကို္ယ္နဲ႔ ရင္ ဆိုင္ရမယ့္ ရန္သူနဲ႔ ကိုယ့္ကို မဟာမိတ္ျပဳေနတဲ့ တိုင္းျပည္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ strategic doctrine ကို ေသခ်ာ သိရွိနားလည္ဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။

လက္ရွိျမန္မာအေရးႏွင့္ strategic doctrine

ကြၽန္မအျမင္ကို ေျပာရရင္ ကြၽန္မတို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ ဦးေဆာင္ပါတီတရပ္ျဖစ္တဲ့ အန္အင္ဒီပါတီရဲ႕ Strategic Doctrine က defensive ျဖစ္ၿပီး၊ နအဖရဲ႕ အန္အယ္ဒီအေပၚမွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ က်င့္သံုး လာခဲ့တာကေတာ့ containment ျဖစ္ပါတယ္။ အန္အယ္ဒီကို မတရားအသင္းေၾကျငာၿပီး အၿပီးသတ္ roll back လုပ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ေျမေအာက္ဆင္းသြားၿပီး လူထုေတာ္လွန္ေရးကို trigger လုပ္လိုက္သလို ျဖစ္သြားမွာ စိုးတာရယ္၊ အန္အယ္ဒီ ရွိေနျခင္းအားျဖင့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္အခ်င္းခ်င္း ကြဲျပားမႈအေပၚမွာ အန္အယ္ဒီကို ဘံု ရန္သူထားရွိၿပီး မကြဲ ေအာင္ ထိန္းထားဖို႔ရယ္၊ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံလာႏိုင္မယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတခု အေျခအ ေနအေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ မလုပ္ႏိုင္ေသးခဲ့တာအတြက္ရယ္ေၾကာင့္ အန္အယ္ဒီအေပၚမွာ containment strategic doctrine ကို အသံုးျပဳေနခဲ့တာျဖစ္တယ္။

ေနာက္ျပန္ၿပီး compromise strategy ကိုသြားဖို႔ နအဖမွာ အစီအစဥ္မရွိႏိုင္ဘဲ ေရွ႕ဆက္တက္တဲ့ rollback strategy အလံုးစံုေခ်မႈန္းေရးကိုသာ အစီအစဥ္ ရွိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အန္အယ္ဒီအေနနဲ႔ compromise ထိုင္ၿပီး ေတာင္းဆိုေနျခင္းဟာ ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္မရွိေၾကာင္း အမွန္တရားကို လက္ခံဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေျဖရွင္းေရးဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ အေကာင္းမြန္ဆံုးေသာ solution ပါပဲ။ ဒါ ေပမယ့္ Frederick the Great ဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ "Negotiations without arms are like music without instrument” ဆိုတာလိုပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာနဲ႔ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မေတြ႔ဘဲ ဒီမိုကေရစီေတာင္းေနတာကို နအဖက အ မႈေတာင္ထားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အျခားေသာ အတိုက္အခံမ်ားအေပၚမွာေတာ့ နအဖက rollback strategy ကို ေတာက္ေလွ်ာက္ က်င့္သံုးလာ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္ေျပာင္ႀကီးသြားတဲ့ လမ္းကို ဒီေလာက္ရွင္းေနရဲ႕နဲ႕ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ပဲ ထိုင္ေအာ္ေနလို႔က ေတာ့ ဘာမွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေအာ္သူမ်ားပဲ အခ်ိန္ကုန္ပါလိမ့္မယ္။ compromise လုပ္ရမယ္လို႔ တ ခ်ိဳ႕ဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ compromise ဆိုတာက လက္ခုပ္ႏွစ္ဘက္တီးမွ ျမည္လာမယ့္ ကိစၥပါ။ လက္ခုပ္မတီး ခ်င္တဲ့ နအဖလက္ကို အတင္းသြားဆြဲၿပီး တီးေနလို႔ကေတာ့ compromise မျဖစ္လာဘဲ ေခါင္းပုတ္ႏွစ္သိမ့္ခံ လိုက္ရတာပဲ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။

တပ္ဦးပါတီက defensive strategy ကို သံုးလာတာ ရာစုႏွစ္ေတြ ခ်ီေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ doctrine က ၾကာ ၾကာသံုးတာမ်ားရင္ offensive မလုပ္ရဲေတာ့ဘဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါကိုနားလည္ၿပီး အျပစ္တင္မႈမဟုတ္ဘဲ confrontation အတြက္ ၀န္းရံေပးျခင္း (သို႔) ၀န္းရံရင္လည္း မထႏိုင္ျဖစ္လာတဲ့အခါ ခဏေနာက္ခ်န္ထားၿပီး၊ လုပ္သင့္တာကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္သြားျခင္းမ်ား လုပ္ၾကဖို႕ တပ္ဦးပါတီမဟုတ္တဲ့ အျခားေသာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာအကူအညီ ဆိုတာမွာလည္း collective security ဆိုတဲ့ strategic doctrine အေပၚမွာ အေျခခံ ထားတဲ့ ယူအင္မွာ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ တႏိုင္ငံခ်င္းစီကေနဆိုရာမွာလည္း သူတို႔ရဲ႕ strategic doctrine ေတြမွာ offensive strategy နည္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ားအရ Humanitarian Intervention ဆိုတာျဖစ္လာဖို႔ကလည္း အေတာ္ကို ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္မတို႔အေနနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ strategic doctrine တခု ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ရွိေနဖို႔လိုအပ္ေနပါၿပီ။

ျပည္တြင္းလူထုတိုက္ပြဲကိုျပၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာ ၀င္ေပးပါဆိုၿပီး ေတာင္းဆိုမယ့္ doctrine လား၊ ယူအင္နဲ႔ ျပည္ပ က ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေပးပါလို႔ ထိုင္ေအာ္ေနမယ့္ doctrine လား၊ နအဖကို compromise လုပ္ရမယ္ဆိုၿပီး ေခါင္းပုတ္ေက်ာသပ္သြားခံမယ့္ doctrine လား၊ လူထုတိုက္ပြဲနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး တြဲစပ္ၿပီး ေတာ္ လွန္ေရးအရွိန္ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ခြဲထြက္ပူးေပါင္းလာမယ့္ တပ္က လူတခ်ိဳ႕နဲ႔ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းၿပီး ဒီမို ကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚသြားမယ့္ doctrine လား ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ေ႐ြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔ လိုၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ သူ႔အေျခအေနၾကည့္ၿပီး flexible response သံုးမည္ဆိုလွ်င္လည္း လိုအပ္သည့္ အဆင့္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္သင့္ ၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ strategic doctrine ဟာ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးရာကိစၥမ်ားမွာ အေရးပါလွေသာ ေက်ာ ႐ိုးမ႑ိဳင္တရပ္ျဖစ္တာမို႔ ေရရာတိက်ေသာ strategic doctrine မရွိရင္ တိုက္ပြဲေဖာ္ေဆာင္မႈနဲ႔နည္းဗ်ဴဟာ မ်ားဟာ ျပန္႔က်ဲေနၿပီး၊ ပစ္မွတ္ကို မထိေရာက္ႏိုင္ဘဲ ျဖစ္တတ္ပါေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသစၥာျဖင့္ …
ခင္မမမ်ိဳး (၁၊ ၁၀၊ ၂၀၀၈)

လူႏွစ္ေယာက္ အခန္းတစ္ခန္း ကဗ်ာတစ္ပုဒ္

ရန္ကုန္ဟာ စိတ္ပိန္စိတ္လိမ္စရာေတြ အတုိးတက္ဆုံးေနရာေပါ့

အာေခါင္ျခစ္ေအာ္သံေတြနဲ႔ ဘ၀ေတြ အေရေပ်ာ္ခဲ့ၿပီး

ေျမေအာက္အိမ္သာလုိ နံေစာ္

သြားၾကားထုိးတံကအစ သူ႔လက္သည္းအေရာင္းဆုိး ဒီဇုိင္းေဖာ္အထိ

လုိခ်င္တာ အကုန္ယူႏုိင္တဲ့ၿမဳိ႕ေပါ့

အေရာင္ကုိ ဟန္ေရးျပ လမ္းသလားေနၾကၿပီး

ဆန္းေဒးရက္ေတြ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြမွာ ခ်စ္သူနဲ႔ ဘုရားသုိ႔စီစီ

တည္းခုိးခန္းအဆုံး တစ္နာရီအေၾကာေလွ်ာ့မႈအဆုံး လူေတြရွိၾကတဲ့ ရန္ကုန္

တူညီမႈ မရွိတဲ့ မ်ဥ္းၿပိဳင္ဆုံမွတ္မွာ

ဒဏ္ရာရ ငွက္ေတြရဲ႕ နားခုိရာ ၿမိဳ႕လည္းျဖစ္ၿပီး

ဘယ္သြားၾကမွာလဲ၊ လူေတြဟန္ေရးတျပျပ



လယ္သင္းနံ႔နဲ႔ ကန္းသင္းရုိးေလွ်ာက္လွမ္းေတြမရွိ

အမႈိက္ပံုလုိ လူေတြပုံ မာန္ေတြပုံေနတဲ့ ဒီၿမဳိ႕မွာ

ဘုရားေျခရင္းမွာ တရားရွိခ်င္ေယာက္ေဆာင္ၿပီး

မစၦရိယစိတ္ေတြနဲ႔ လူေတြရွိတဲ့ ရန္ကုန္

ထိရွအက္ကဲြသံေတြ ခါးသီးေနတဲ့အသံေတြ

နားနဲ႔မဆံ့ ဖ၀ါးအထိလွ်ံေနတဲ့ ဒဏ္ရာေတြ

ေန႔တဓူ၀ လူတလံုး သူတလုံး ေနထုိင္မႈေတြဟာ

အဆုံးမွာ ပဲြၿပီးမီးေသတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးလည္းျဖစ္တယ္


အဲဒီလုိၿမိဳ႕ႀကီးမွာ

အသံတိတ္မင္းမူေနတဲ့ အ၀ိဇၹာဆုိးေတြလည္းရွိ

မေကာင္းမႈနဲ႔ ေကာင္းမႈမွာ မေကာင္းမႈက ခပ္မ်ားမ်ားအေလးကဲမႈရွိ

ေစ်းတန္းေတြနဲ႔ အတၱေတြ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားေနၾကတဲ့ စရုိက္ပ်က္သူေတြလည္းရွိ

ရွိေနတဲ့ အဆုိးေတြနဲ႔ ရန္ကုန္ဆုိတဲ့ၿမဳိ႕ႀကီးမွာ

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ဟာ အရင္ပိေတာက္ကုိ ခ်စ္တယ္ေျပာၿပီး

ေပၚပင္ပန္းေတြဆီ လုိက္သြားတဲ့ ညအခါမွာ

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ဟာ အိပ္ယာထက္မွာ ၿငိီးစီ

ေနာက္တစ္ေယာက္က ရွိေသာသစၥာနဲ႔

နာက်င္ဟန္ ေရဒီယုိေလးနားေထာင္တဲ့အခါေပါ့

ေသဆုံးေနသူဆီ လြမ္းဟန္ကဲၿပီး

အေပ်ာ္ရွာ အခ်ဳိစဲြေနရွာတဲ့ အခ်ိန္မွာ

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ဟာ ရန္ကုိဆုိတဲ့ၿမဳိ႕မွာ ရွင္သန္ေအာင္ ကုတ္ဖဲ့ၿပီး

တစ္၀က္ေသဆုံးေနတဲ့ ေန႔ေတြ

ဆူေ၀ေနတဲ့ ဒီကဗ်ာကုိ ေရးတဲ့အခါ

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေအးစက္ေနတဲ့ အေနအထား

ေကာင္းကင္မွာ မီးပြက္ေတြ ထေတာက္တုိင္း

ရန္ကုန္ရဲ႕ အဇၥ်တၱသရုပ္မွန္ေတြ လြင့္စင္က်လာ

ပါတီပဲြေတြနဲ႕ ေဒသစဲြအဆုိေတာ္ေတြနဲ႔

အႏုပညာတစ္၀က္တစ္ပ်က္ဟာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးေနာက္လုိက္လုိ႔

ဘာကုိဘာမွန္းမသိ

ရႈပ္ေထြးေနတဲ့ အခန္းထဲက အံဆဲြထဲ က်ေရာက္ပိတ္မိေနရွာတဲ့စိတ္ဟာ

အဲဒီရန္ကုန္ဆုိတဲ့ၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္တဲ့ ခင္ဗ်ားလုိ လူတစ္ေယာက္။

လူတူးမန္း