Thursday, November 19, 2015

အနီရောင် ငြိမ်းချမ်းရေး


    အနီရောင်ဟာ ငြိမ်းချမ်းခြင်းရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်တယ်။ အမှတ်တံဆိပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်အနည်းငယ်က မြန်မာနိုင်ငံအဝှမ်းမှာ အနီရောင်လွှမ်းသွားတယ်။ ဒါဟာ ငြိမ်းချမ်းခြင်းရဲ့ အစလို့ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့ အနီရောင်ဟာ ငြိမ်းချမ်းမှုရဲ့ သင်္ကေတလို့ဆိုရတာလဲဆိုတော့ အကြောင်းမဲ့ဆိုလိုက်ခြင်း မဟုတ်ပါဘူး။ ကျမ်းဂန် အထောက်အထားနဲ့ပဲ အနီရောင်ဟာ ငြိမ်းချမ်းခြင်းရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်ကြောင်းကို ရှင်းပြလိုပါတယ်။

    အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ်မြတ် စီရင်ထားခဲ့တဲ့ အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟကျမ်းဆိုတာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တိုင်း သိပါတယ်။ ပရမတ္ထတရားတွေရဲ့ သဘောလက္ခဏာကို သူ့အခန်းနဲ့သူ စနစ်တကျစီရင်ထားတဲ့ ကျမ်းဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာတွေက တော့ သဂြိုဟ်ကျမ်းလို့ ခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီကျမ်းဟာ အမှန်တကယ်အားဖြင့် အရှင်အနုရုဒ္ဓါ့မထေရ်ရဲ့ အာဘော်
များမဟုတ်ပါဘူး။ မြတ်စွာဘုရားရှင် ဟောကြားတော်မူခဲ့တဲ့ အဘိဓမ္မာ(၇)ကျမ်းထဲကနေ ထုတ်နှုတ်ပြီးတော့ စိတ်, စေတသိက်, ရုပ်, နိဗ္ဗာန်ဆိုတဲ့ ပရမတ္ထတရားတွေကို သူ့နေရာသူ စနစ်တကျကို ကဏ္ဍအလိုက် တင်ပြထားတဲ့ကျမ်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကျမ်းမှာ အခန်း(၉)ခန်းနဲ့ တင်ပြထားပါတယ်။ စိတ်ပိုင်း၊ စေတသိက်ပိုင်း၊ ပကိဏ်းပိုင်း၊ ဝီထိပိုင်း၊ ဝီထိမုတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်း၊ သမုစ္စည်းပိုင်း၊ ပစ္စည်းပိုင်း၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်းဆိုပြီး အပိုင်း(၉)ပိုင်းနဲ့ ကျစ်ကျစ်လစ်လစ် စီရင် ထားတဲ့ ကျမ်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီထဲက နောက်ဆုံးအပိုင်းဖြစ်တဲ့ ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်းကို ကိုးကားပြီးတော့ အနီရောင်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးရဲ့ သငေ်္ကတဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြောဆိုလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်းမှာလည်း ကဏ္ဍနှစ်ခုခွဲပါတယ်။ သမထကမ္မဋ္ဌာန်းနည်းနဲ့ ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းနည်းဆိုပြီးတော့ ခွဲခြားထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီထဲကမှ သမထကမ္မဋ္ဌာန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကမ္မဋ္ဌာန်း(၄ဝ)ရှိကြောင်း ထုတ်ပြ ထားပြီးတော့ ဒီကမ္မဋ္ဌာန်းတွေကို စရိုက်အားလျော်စွာ ဝေဖန်ထားတဲ့ကဏ္ဍတစ်ခုလည်းပါဝင်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ လူသားများအနေနဲ့ စရိုက်(၆)မျိုးရှိကြောင်း ပြောပါတယ်။ ဒါကတော့ ရာဂစရိုက်, ဒေါသစရိုက်, မောဟစရိုက်, သဒ္ဓါစရိုက်, ဗုဒ္ဓိစရိုက်, ဝိတက်စရိုက်ဆိုပြီး ခြောက်မျိုးထုတ်ပြပါတယ်။

    စရိုက်ဆိုတဲ့စကားလုံးဟာ မြန်မာတွေရဲ့ နားနဲ့ ရင်းနှီးနေတဲ့စကားလုံးပါပဲ။ ဒီကောင်က စရိုက်မကောင်းဘူး၊ စရိုက်ကောင်းတယ်ဆိုပြီးတော့ သုံးနှုံးကြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုပဲ ညာဉ်ဆိုတဲ့စကားအဖြစ်လည်း သုံးတတ်ကြပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလိုစရိုက်(၆)မျိုးကို တစ်ခုမဟုတ်တစ်ခု ပိုင်ဆိုင်ထားခဲ့ကြတဲ့ လူသားတွေအနေနဲ့ တရားဘာဝနာ အားထုတ်လိုရင် သူစရိုက်နဲ့ သင့်လျော်မယ့်ကမ္မဋ္ဌာန်းကို ပေးရပါတယ်။ ဒါမှသာ ပိုမိုပြီးတော့ ထိရောက်သောကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီထဲကမှ ဒေါသစရိုက်ကြီးတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်(ဒေါသကြီးတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်)အတွက် အထူးသဖြင့် သင့်လျော်တဲ့ကမ္မဋ္ဌာန်း ကို ထုတ်ပြတဲ့အခါမှာ အရောင်ကသိုဏ်းလို့ခေါ်တဲ့ ကသိုဏ်းလေးမျိုးနဲ့ သင့်လျော်ကြောင်း၊ ဒေါသကြီးတဲ့သူကို အရောင်ကသိုဏ်းလေးမျိုးတည်းက တစ်ခုမဟုတ်တစ်ခု ပေးပြီး ကမ္မဋ္ဌာန်းအာရုံယူပြီးတော့ အားထုတ်စေဖို့အတွက် ထုတ်ပြထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒေါသဆိုတာ မေတ္တာရဲ့ဆန့်ကျင်ဘက်ပါ။ မေတ္တာဆိုတာက ငြိမ်းချမ်းခြင်းရဲ့ အဓိကတရားပါ။ ဒါကြောင့် ဒေါသကြီးနေတဲ့သူကို ငြိမ်းချမ်းစေဖို့အတွက် နီလကသိုဏ်း(အညို)၊ ပီတကသိုဏ်း(ရွှေသောအဆင်း) လောဟိတကသိုဏ်း(အနီ)၊ သြဒါတကသိုဏ်း(အဖြူ)ဆိုတဲ့ အရောင်ကသိုဏ်းလေးမျိုးထဲက လောဟိတ-လို့ခေါ်တဲ့ နီတဲ့အရောင်ကို ကမ္မဋ္ဌာန်းအာရုံအဖြစ်ယူပြီးတော့ ရှုမှတ်ပွားများဖို့၊ ဒေါသကြီးသူအတွက် အနီရောင်ဟာလည်း သင့်လျော်ကြောင်း ကမ္မဋ္ဌာန်းတွေကို စရိုက်နဲ့ဝေဖန်တဲ့အခါ ဒေါသစရိ်ုက်ဆိုတဲ့ မငြိမ်းချမ်းသူကို ငြိမ်းချမ်းစေဖို့အတွက် အနီရောင်ကို ပွားများစေဖို့ တိုက်တွန်းထားတာကြောင့် အနီရောင်ဟာ မေတ္တာဆိုတဲ့ ငြိမ်းချမ်းခြင်းရဲ့ ပုံရိပ်၊ သငေ်္ကတ လို့ သုံးနှုံးလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ကမ္ဘာကြီးဟာ စစ်မက်တွေနဲ့ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ မငြိမ်းချမ်းခဲ့ပါဘူး။ အထူးသဖြင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသဟာ တကယ့်ကို စစ်ဒဏ်သင့်နေတဲ့နေရာဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေဟာ ကိုယ့်နေရာအသီးသီးမှာ မနေရဲဘဲ အခြားနိုင်ငံတွေဆီကို အသက်နဲ့ရင်းပြီးတော့ ထွက်ပြေးနေခဲ့ရပါတယ်။ ဟိုတလောက ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမှာဆို လောလောလတ်လတ် ပူပူနွေးနွေးအဖြစ် အကြမ်းသမားတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူတွေရာချီပြီးတော့ အသက်စွန့် သွားခဲ့ကြရပါတယ်။ ဒါဟာ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ လူမဆန်တဲ့လူတွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ ဆိုးမွေပါပဲ။

    ထိုနည်းတူစွာပါပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံဟာလည်း ပြည်တွင်းစစ်အနေနဲ့ အရှည်ကြာဆုံး စံချိန်တင်နိုင်လောက်တဲ့အထိ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် တိုက်ခိုက်နေခဲ့ကြရပါတယ်။ ဒါဟာလည်း ငြိမ်းချမ်းမှုတွေနဲ့ ကင်းကွာနေခဲ့ရတဲ့ စစ်ဘေးသင့် ပြည်သူတွေအတွက် ကြီးမားတဲ့လူသားဘဝ ဆုံးရှုံးမှုပါပဲ။ အခုလောလောဆယ်မှာလည်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မိုင်းနောင်မြို့မှာ အစိုးရတပ်မတော်နဲ့ အက်စ်အက်စ်ပီပီ၊ အက်စ်အက်စ်အေတို့အကြား တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြင်းပြင်းထန် ထန် ဖြစ်ပွားနေခဲ့ပါတယ်။ ထိုနည်းတူစွာပါပဲ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လက်မှတ်တွေထိုးထားကြပေမယ့် အခြားတပ် တွေနဲ့လည်း အထိမခံ ရွှေပန်းကန်လိုဖြစ်နေခဲ့ရတဲ့ နေရာတွေလည်း အများကြီးပါပဲ။ ကချင်ပြည်နယ်လိုနေရာမှာလည်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ ထောင်ချီပြီးတော့ ရှိနေဆဲလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အရွှေ့ကတော့ မကြာခင်ကပြီးသွားခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် လက်ရှိအာဏာ ရပါတီကို နေရာတိုင်းလိုလိုမှာ အတိုက်ခံပါတီက အနိုင်ရထားပါတယ်။ လွတ်လွတ်လပ်လပ်လည်း အစိုးရဖွဲ့နိုင် တဲ့ အခြေအနေကို ရရှိထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် မကြာခင်အချိန်မှာ လက်ရှိအစိုးရအဖွဲ့ဟာ အနိုင်ရအတိုက်အခံပါတီ ကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြောင်းလဲချိန်တန်ပြီဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်မှုအတိုင်း အပြောင်း အလဲကို အားလုံးကစောင့်စားနေခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အထက်ကပြောခဲ့တဲ့ အနီရောင်ကိစ္စကို ပြန်ပြော ချင်ပါတယ်။ ဟုတ်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ ပြောင်းလဲချိန်တန်ပြီဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်သံနဲ့အတူ ပါတီအလံ၊ အမှတ်တံဆိပ် ဟာ အနီရောင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမှန်တကယ်ပြောင်းလဲလိုကြတဲ့ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနေ့တုန်းက (၈ဝ)ရာခှိုင်းနှုံး ၈၀ကျော် မိမိတို့ရဲ့အပြောင်းအလဲအတွက် မဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။ အခြားအခြားသော နိုင်ငံတွေကတောင် အတုယူစရာအဖြစ် အသိမှတ်ပြုရတဲ့အထိ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ အပြောင်းအလဲအား ဆာလောင်မှုကို ပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    ဆိုတော့ ၂ဝ၁၆ကနေစပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ခေတ်အဆက်ဆက်က အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ စနစ်ဆိုးကြီးတွေရဲ့ ဒဏ်ရာဒဏ်ချက်ကို ကုစားပေးတဲ့အနေနဲ့ မငြိမ်းချမ်းခဲ့မှုတွေကို တွန်းလှန်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းမှုကို ဖော်ဆောင်နိုင် လိမ့်လို့ အများက မျှော်လင့်ထားခဲ့ကြပါတယ်။ ထိုနည်းတူစွာပါပဲ၊ လူအနည်းစုကသာ ကြီးစိုးချယ်လှယ် လက်ဝါးကြီး အုပ်ထားခဲ့တဲ့ စီးပွားရေးတံခါးတွေလည်း တစ်ချပ်ပြီးတစ်ချပ် ပွင့်လာပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုးမှုဟာလည်း အရှိန်ကောင်းကောင်း နဲ့ ချီတက်လာခဲ့လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် အနီရောင်လွှမ်းခဲ့တဲ့ ရွှေးကောက်ပွဲကာလ အရောင်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အပြောင်းအလဲ၊ ငြိမ်းချမ်းခြင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးခြင်းကို ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်လိမ့်မယ်ထို့ ထင်မြင်မိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒေါသစရိုက်ဆိုတဲ့ မငြိမ်းချမ်းသူအတွက် အထူးသင့်လျော်တဲ့ ကမ္မဋ္ဌာန်းအာရုံအဖြစ် အရောင်လေးမျိုးမှာ အနီရောင်ပါတဲ့အတွက် အနီရောင်ဟာ ငြိမ်းချမ်းခြင်းရဲ့ သင်္ကေတလို့ဆိုရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အကြောင်းအရာလေး အနည်းငယ်ကို ပြောပြလိုပါတယ်။

    အထက်ကပြောခဲ့သလို ကမ္မဋ္ဌာန်းဆရာတွေဟာ မိမိထံကိုလာရောက်ပြီးတော့ ကမ္မဋ္ဌာန်းတောင်းလာခဲ့ကြတဲ့ ယောဂီတွေ၊ တပည့်တွေအတွက် သူ့စရိုက်အားလျော်စွာ ကမ္မဋ္ဌာန်းပေးရပါတယ်။ ဒီလိုမဟုတ်ရင် ခရီးမပေါက်ဘဲ ရှိတတ်ပါတယ်။

    တစ်ခါက အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်မြတ်ဟာ မိမိရဲ့တပည့်ရဟန်းငယ်လေးတစ်ပါးကို ကမ္မဋ္ဌာန်းအပေးမှား ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရဟန်းငယ်လေးဟာ လေးလပတ်လုံး တရားအားထုတ်ပေမယ့် ဘာမှဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် မြတ်စွာဘုရားကိုလျှောက်တော့ မြတ်စွာဘုရားက ကမ္မဋ္ဌာန်းအပေးမှားကြောင်း ပြောပြီးတော့ ရဟန်းငယ်ဟာ အရှင်သာရိပုတ္တရာ ထင်သလို လူငယ်ပီပီ ရာဂစရိုက်ကြီးတဲ့သူမဟုတ်ကြောင်း ဘဝငါးရာ ရွှေပန်းထိန်သည်ဖြစ်ခဲ့ ဖူးကြောင်း၊ နီမြန်းတဲ့ရွှေများကို ကြည့်ခဲ့ရတာများကြောင်းပြောပြီးတော့ မြတ်စွာဘုရားရှင်က ရဟန်းငယ်လေးရဲ့ စရိုက်နဲ့ကိုက်ညီအောင် ပဒုမ္မာကြာနီပန်းကို ဖန်ဆင်းပြီးတော့ ကမ္မဋ္ဌာန်းအာရုံအဖြစ်ပေးပြီး ရှုမှတ်ပွားများစေကာ ခဏအတွင်းမှာ ရဟန္တာဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာလည်း အနီရောင်ကမ္မဋ္ဌာန်းရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးပါပဲ။ ဒီနေရာမှာ ကမ္မဋ္ဌာန်းဆရာဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အနည်းငယ် ပြောပြချင်ပါသေးတယ်။

    ကမ္မဋ္ဌာန်းပွားများလိုတဲ့သူဟာ မိမိကိုယ်ကို ကမ္မဋ္ဌာန်းဆရာအား အပ်နှံရပါတယ်။ ဒါဟာလေးစားမှု တစ်ခုပါပဲ။ ဒီလိုအပ်နှံလိုက်ခြင်းဟာ ဆရာ့ရဲ့စကားကို နားထောင်လိုခြင်း၊ အပြစ်ပြဆုံးမမှုကို နာခံလိုခြင်း၊ တစ်နေရာ ရာကို သွားလိုသော်လည်း ဆရာ့ကိုပန်ကြားပြီးမှသာ သွားလိုခြင်း၊ ဆရာ့ရဲ့ ချီးမြှောက်မှုကိုလည်း ရလိုခြင်းစတဲ့ မိမိ ကိုယ်ကိုနှိမ့်ချပြီးတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ဆရာ့အတွက်ဆိုရင်အသက်ပါ ပေးလှူတဲ့အထိ စွန့်လှူခြင်း၊ အပ်နှံခြင်းမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒီလိုပါပဲ၊ ပါတီအသီးသီးက လူတွေကလည်း မိမိတို့ရဲ့ ပါတီကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို ပြည်သူလူထုကို အပ်နှံတဲ့သဘောနဲ့ မိတ်ဆက်ပြသခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါဟာလည်း လွှတ်တော်ထဲရောက်ရင် ထင်ရာစိုင်းဝါဒနဲ့ မလုပ်ဘဲနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ကိုယ်စားပြုဒေသအသီးသီး၊ တိုင်းပြည်နဲ့လူမျိုးတို့ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရာ ငြိမ်းချမ်းကြောင်း၊ တိုးတက်ရာ တိုးတက် ကြောင်းစသဖြင့် မိမိစွမ်းနိုင်သည့်အလျောက် ပင်ပန်းဆင်းရဲမှုကို ပဓာနမထားဘဲ အသက်ပါစွန့်နိုင်တဲ့အထိ ပြုလုပ် ပါမယ်လို့ ဝန်ခံထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အနိုင်ရပါတီရဲ့ အနီရောင်ဟာ ငြိမ်းချမ်းမှု၊ သာယာမှု၊ ဝပြောမှု တွေဆီကို ဦးတည်သွားနိုင်ပါစေကြောင့် အနီရောင်ဆိုတဲ့ ငြိမ်းချမ်းမှုရဲ့ အမှတ်သငေ်္ကတကို အဓိပ္ပာယ်ရှိရှိ ပုံဖော်သွား နိုင်ကြပါစေကြောင်း တိုက်တွန်းစကားဆိုလိုက်ရပါတယ်။

မောင်မင်းစိုး
Daily Eleven သတင်းစာ(၁၉-၁၁-၂၀၁၅)ကြာသပတေး။


 

Wednesday, November 18, 2015

လူငယ်နဲ့ပျော်ရွှင်မှု

 ပျော်ရွှင်မှုဆိုတာကလည်း လူတိုင်းလိုလိုရဲ့ ဓာတ်စာတစ်ခုပါပဲ။
ပျော်ရွှင်ချင်ကြတာဟာ ပုထုဇဉ်လူသားတွေ ရဲ့ အဓိကလိုလားတောင်းတချက်တစ်ခုလို့
ဆိုရင်လည်း မှားမယ်မထင်ပါဘူး။ ဒီတော့ ပျော်ရွှင်စရာအာရုံအမျိုးမျိုး ကို
ရှာကြတယ်။ အဓိကကတော့ စိတ်ရဲ့ပျော်ရွှင်မှုပါပဲ။ စိတ်ထောင်းလို့ ကိုကြေ၊
စိတ်ပျိုလို့ ကိုယ်နုဆိုတဲ့အတိုင်း အထူးသဖြင့်ကတော့ စိတ်ပျော်ရွှင်မှုဟာ
အခရာပါပဲ။ စိတ်ဓာတ်ပျော်ရွှင်နေရင်လည်း ကိုယ်လည်းအလိုလိုနေရင်း
ကျန်းမာနေခြင်းဆိုတာတွေ ရရှိလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဟိုတလောလေးက
လူငယ်တစ်ယောက်နဲ့ ပျော်ရွှင်မှု အကြောင်းကို ပြောဆိုဖြစ်ပါတယ်။

        သူကတော့ လောလောဆယ် စိတ်ဓာတ်တွေ ကျနေခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့
စိတ်ဓာတ်တွေ ကျနေခဲ့ တာလဲဆိုတော့ လုပ်ချင်တာတွေ မလုပ်ရလို့တဲ့။ ဟုတ်ပြီ၊
ဒါဆို အဲဒီလိုလုပ်ချင်တာတွေ မလုပ်ရအောင် ဘာတွေ တားဆီးခံထားရတာလဲ၊
သို့မဟုတ် ဘယ်သူတွေက ပိတ်ဆို့ထားလို့လဲဆိုတော့ ငွေမရှိလို့ပါပဲ။
ငွေရှိရင် ပျော်ရွှင်စရာ တွေက အလိုလိုရောက်လာမှာလားဆိုတော့ ငွေဟာ
လူသားဘဝရဲ့ အတော်များများကို ကျော်ဖြတ်သွားလို့ ရတယ် တဲ့။ ငွေမရှိရင်
ဘာမှလုပ်လို့ မရဘူးတဲ့။ ဒါကြောင့် သူ့အနေနဲ့ ငွေကို လိုအပ်တယ်တဲ့။ ဒါဟာ
လောလောလတ်လတ် လူငယ်တစ်ယောက်ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားပါပဲ။ ငွေမရှိလို့
စိတ်ဓာတ်ကျစရာတွေ အလိုလိုဝင်ရောက်လာနေခြင်း ဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

        ငွေမရှိရင် မပျော်ရွှင်ရတော့ဘူးလား၊ ဒါကိုလည်း ထည့်ပြီးစဉ်းစားသင့်ပါတယ်။
မှန်ပါတယ်။ သူပြောသလို ငွေဟာ အရာအတော်များများကို ဖြေရှင်းလို့
ရနိုင်ပါတယ်။ ငွေရှိရင် လုပ်စရာအတော်များများကို လုပ်လို့ရပါတယ်။
ဒါပေမယ့် လောကမှာငွေမရှိဘဲနဲ့ ပျော်ရွှင်နေရသူတွေ မရှိတော့ဘူးလား။ သူတို့
ဘယ်လိုနေထိုင် နေရသလဲ။ ရှင် သန်မှုပုံရိပ်တွေကိုလည်း စဉ်းစားမိပါတယ်။
ဆိုတော့ အဓိက ဘာတွေ့ရလဲဆိုတော့ စိတ်ပါပဲ။ စိတ်ဟာ အရာရာကို
ဦးဆောင်နေခဲ့ပါတယ်။ ဒီစိတ်ရဲ့ ပျော်ရွှင်မှုကိုလည်း အထူးသဖြင့်တော့
ယောနိသောမနသိကာရ-ဆိုတဲ့ နှလုံးသွင်း ကောင်းခြင်း၊ အကောင်းမြင်ခြင်းက
ဦးဆောင်စေပါတယ်။ ပျော်ရွှင်မှုကို ဒါနဲ့ ဖန်တီးလို့ ရပါတယ်။

        တကယ်တော့ ငွေရှိပြီး မပျော်ရွှင်ရတဲ့လူတွေလည်း များစွာတွေ့ရပါတယ်။
သူတို့ကျတော့ ဘာဖြစ်လို့ ငွေ ရှိပြီး မပျော်ရွှင်ရတာလဲ။ ဒါဟာလည်း
စဉ်းစားစရာကောင်းတဲ့ အခြေအနေပါပဲ။ တကယ်တမ်း အရင်းစစ်လိုက်ရင်
စိတ်ထားတတ်ခြင်း၊ စိတ်မထားတတ်ခြင်းဆိုတဲ့ စိတ်ကိုပဲ သွားပြီးတွေ့ရပါတယ်။
တကယ်တော့ အကောင်းမြင်စိတ် ဟာ လူသားဘဝရဲ့ လှပတဲ့စရိုက်လက္ခဏာတစ်ခုပါပဲ။
လူတိုင်းအနေနဲ့ကတော့ အမှားတွေနဲ့ ကင်းနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်
ဒီအမှားတွေကိုပဲကြည့်ပြီး အပြစ်ရှာပြီးနေခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့
ဒီအပြစ်ရှာစိတ်ကြောင့်ပဲ ပထမဦးဆုံး ကိုယ် တိုင်ဆင်းရဲရမှာဖြစ်ပါတယ်။
စိတ်ဆင်းရဲပြီဆိုရင်တော့ ခုနကပြောတဲ့ ပျော်ရွှင်မှုဟာလည်း အလိုလိုပဲ
ကင်းပျောက် နေခဲ့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်ဟာ အရေးကြီးတယ်လို့
မြင်တယ်။

        နောက်တစ်ခု ဒီစိတ်ကျန်းမာဖို့အတွက် ဘာနဲ့ဖြေရှင်းလို့ ရမလဲ။
ဖြေရှင်းစရာတွေကတော့ များပြားစွာ ရှိနေခဲ့ပါလိမ့်မယ်။ မေတ္တာဓာတ်နဲ့
ထုံမွှမ်းထားမလား။ အကောင်းမြင်စိတ်နဲ့ တည်ဆောက်မလား။ ဘာသာရေး အသိကပေးတဲ့
ကျင့်ဝတ်တွေနဲ့ ရှင်သန်မလား၊ အများအပြားရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်
စိတ်ကျန်းမာဖို့အတွက် စာဖတ်ခြင်းဟာလည်း အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတဲ့
အချက်တစ်ခုကို ကြားဖူးပါတယ်။

        တစ်ခါက လူတစ်ယောက်က စာရေးဆရာ ဂျိုးဆက်အယ်ဒီဆင်ကို မေးခွန်းတစ်ခု
မေးဘူးပါတယ်။ ဒါကတော့ အသက်အရွယ်ရလာပြီဖြစ်တဲ့ ဂျိုးဆက်အနေနဲ့
ဘယ်လိုတည်ဆောက််ပြီးတော့ စိတ်ကျန်းမာအောင်၊ ကိုယ်ကျန်းမာ အောင်
နေထိုင်သလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းပါပဲ။ ဘယ်လိုအားကစားတွေ လိုက်စားလိုလဲ၊ ဘယ်လို
လေ့ကျင့်ခန်းတွေ လုပ်လို့လဲပေါ့။ မေးခွန်းရဲ့ အဖြေကို ဂျိုးဆက်က
တစ်ခွန်းတည်းပဲ ပြန်ဖြေပါတယ်။

        စာဖတ်လို့ပါပဲတဲ့။ စာဖတ်ခြင်းကြောင့် စိတ်ကို လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပေးသလို
ဖြစ်စေပါတယ်။ ဘယ်လိုစာပေ ကို ဖတ်တတ်တဲ့၊ ဖတ်တဲ့ဝါသနာက လူသားတွေကို
ဘယ်လိုနေထိုင်ရမလဲ၊ ဘယ်လိုရာသီဥတုမှာ ဘယ်လိုအစား အစာကို စားရမလဲ၊
ဘယ်လိုအစားအစာဟာ လူသားတွေအတွက် အဓိက ဓာတ်စာဖြစ်သလဲဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။
ဒါကို တွေ့ရှိခြင်းဖြင့် ရှောင်ကြဉ်လိုက်နာစရာတွေကို လိုက်နာလို့အခုလို
ကျန်းမာကြောင်းပြောပါတယ်။

        နောက်တစ်ခုက စာဖတ်ခြင်းဟာ အထက်ကပြောသလို ဘယ်လို လေ့ကျင့်ခန်းတွေ
လုပ်ရမလဲ။ ဘယ်အရွယ် မှာ ဘာတွေမှီဝဲရမလဲ။ လမ်းလျှောက်ရခြင်းရဲ့
အကျိုးကျေးဇူးစတာတွေ၊ ဘယ်လိုအချိန်မှာ ဘယ်လိုစားသောက်ရ မလဲဆိုတာတွေလည်း
သိစေပြီးတော့ သိတဲ့အတိုင်း လိုက်နာပြီး ကိုယ့်ဘဝကို
တည်ဆောက်နိုင်ခြင်းဟာလည်း ကျန်းမာခြင်းရဲ့ ရလာဒ်ကို
ဖန်တီးပေးနိုင်တယ်ဆိုတာကို သူကရှင်းပြပါတယ်။

        ဆိုတော့ ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါး ကျန်းမာဖို့အတွက် တည်ဆောက်ရမှာတွေ၊
လိုက်နာရမှာတွေတွေကတော့ အများ ကြီးပါပဲ။ ဒါပေမယ့် အထက်ကပြောခဲ့သလို
ပျော်ရွှင်မှုဟာလည်း အရေးပါတဲ့ အချက်ဖြစ်တာကြောင့် စိတ်နဲ့ ကုစား လို့လည်း
ရနိုင်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သိစေချင်ပါတယ်။ လူငယ်တွေအနေနဲ့
အပျော်အပါးဆိုတာတွေကိုတော့ လို ချင်ကြတယ်။ ဒီအပျော်ဟာ
ကျန်းမာတဲ့အပျော်ဖြစ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကျန်းမာခြင်းဟာလည်း ကိုယ်ရော၊
စိတ်ရော ကျန်းမာဖို့ပါပဲ။ ဒါကြောင့် ဆုတောင်းမှုအသီးသီး
တောင်းတဲ့အခါဖြစ်ဖြစ်တဲ့၊ တစ််စုံတစ်ဦးက ဆုပေးတဲ့အခါပဲဖြစ်ဖြစ်
ဒီအချက်ကို ထည့်သွင်းပြီးတော့ တောင်းလေ့၊ ပေးလေ့ရှိပါတယ်။
ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါး ကျန်းမာပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ဆိုတာပါ။

        အပျော်ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တွဲပြီးသုံးတဲ့စကားလုံးတွေကို
လည်း
ထည့်ပြီးစဉ်းစားသင့်ပါတယ်။ ခုနက ပြောခဲ့တဲ့ ပျော်ရွှင်ခြင်း
ပျော်စရာရဲ့နောက်မှာ စိတ်ဓာတ်တွေ တကြ်<ွကရွှင်လန်းနေခြင်းကို
ပြောတာဖြစ်တဲ့အတွက် ပျော်ရွှင်ခြင်းဟာ ကောင်းမွန်တဲ့အချက်တစ်ခုပါပဲ။
အပျော်အပါး-ဒီစကားလုံးရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ တွဲလုံးကတော့ အပါးဆိုတာပါပဲ။
ပါးတယ်ဆိုတာ များသောအားဖြင့် မကောင်းမှုဆီကို တွန်းပို့တဲ့စကားလုံးအဖြစ်
သုံးတတ်ကြပါတယ်။ ပါးတယ်ဆိုတာ စိတ်ဓာတ်တွေ ကြံ့ခိုင်မှုမရှိဘဲ၊
ဖွံ့ဖြိုးမှုမရှိဘဲ၊ ဆုတ်ယုတ်လာပြီး ပါးသွားခြင်းကို ဆိုလိုတာ ဆိုရင်တော့
ပျော်ပြီးရင်း စိတ်ဓာတ်တွေ ပါးလွှားသွားတာဖြစ်တာကြောင့် မကောင်းတဲ့
စကားလုံးဖြစ်တာကြောင့် အပျော်အပါးဆိုတာတော့ ထိုက်သင့်သလောက်
ရှောင်ကြဉ်ရပါမယ်။

        နောက်တစ်ခု အပျော်အပျက်၊ ဒါကတော့ လုံးဝမကောင်းတဲ့ တွဲလုံးပါပဲ။
ပျော်ပြီးရင် ဘဝမှာပျက်သွားမယ့် အနေအထားဖြစ်တာကြောင့်
အပျော်အပျက်ဆိုတာကတော့ လုံးဝရှောင်ကြဉ်ရမယ့် အထုံ၊ ဓလေ့၊ ဝါသနာပါပဲ။
ပျော်ပြီးလို့ ပျက်သွားရင် နလံမထူးနိုင်တော့ဘဲ ခုနကပြောခဲ့တဲ့
လုံးပါးပါးရာကတော့ ဘာမှအသုံးချလို့မရအောင် ပျက်စီးသွားတာဖြစ်တာကြောင့်
ဒီလိုပျော်ခြင်းမျိုးကိုတော့ ရှောင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့
သိသာထင်ရှားတဲ့ အပျော်ဆိုတဲ့စကားလုံးနဲ့တွဲသုံးတတ်ကြတဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့
ထိရောက်မှု၊ သက်ရောက်မှုတွေပါပဲ။

        ပျော်ရွှင်မှုဟာ ကြင်နာမှုကြောင့်လည်း ဖြစ်အောင်လုပ်လို့ ရပါတယ်။
ပျော်ရွှင်မှုကို စာနာမှု၊ နားလည်မှု၊ သည်းခံမှု၊ ခွင့်လွှတ်မှုဆိုတာတွေနဲ့လည်း
တည်ဆောက်လို့ ရပါတယ်။ ပျော်ရွှင်မှုဟာ မေတ္တာတရားနဲ့လည်း တည်ဆောက်လို့
ရပါတယ်။ ပျော်ရွှင်မှုဟာ မုဒိတာနဲ့လည်း ဖန်တီးလို့ ရပါတယ်။ ပျော်ရွှင်မှုဟာ
ငွေထက်ကောင်းတဲ့ အသိစိတ်ဓာတ်တွေနဲ့ တည်ဆောက်လို့ရနိုင်တဲ့အတွက်
စိတ်ဓာတ်နဲ့ဖန်တီးတည်ဆောက်နိုင်တဲ့ ပျော်ရွှင်မှုမျိုးကို များများ ရအောင်
ရှာနိုင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

        အရေးကြီးဆုံးကတော့ စိတ်ဓာတ်ပျော်ရွှင်ဖို့ဟာ အထက်ကပြောသလို ငွေဟာ
အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ငွေထက်အရေးကြီးပြီးတော့ အရင်းအနှီးမများသော်လည်း
ပိုမိုထိရောက်တဲ့ ပျော်ရွှင်ခြင်းမျိုးကို ရစေနိုင်တာကတော့
စိတ်ထားကောင်းခြင်း၊ အကောင်းမြင်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျမှုတွေကို
တွန်းထုတ်နိုင်တဲ့ ကြံ့ခိုင်မှုပါပဲ။ ဒါကြောင့် လူငယ် ပီပီ
ပျော်ရွွှင်မှုကို လိုချင်တာဟာ အပြစ်မဟုတ်ပါဘူး။ ပျော်ရွှင်စရာတွေကိုလည်း
ကိုယ်တိုင်ရှာဖွေတည်ဆောက်လို့ ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပျော်ပြီးရင်
လုံးပါးပါးသွားတာမျိုး၊ ပျော်ပြီးရင် ပျက်စီးသွားတာမျိုးဆိုတဲ့
အပျော်အပါး၊ အပျော်အပျက်ဆိုတာမျိုးတွေကိုတော
အထူးသဖြင့်ရှောင်ကြဉ်နိုင်ကြပေါစကြောင်း တိုက်တွန်းစကားဆိုရပါတယ်
 
မောင်မင်းစိုး
အတွဲ ၂၊ အမှတ် ၂၀၊ ၂၀၁၅
Myanmar Review ဂျာနယ်။

လူငယ်နဲ့ ကျန်းမာရေး

        အခုတလော ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အခွေတွေနားထောင်ဖြစ်၊
လာရောက်ဟောပြောမှုတွေ နား ထောင်ဖြစ်၊ နောက်ပြီးတော့ ကိုယ့်အသိတွေထဲကလည်း
ဟိုရောဂါ၊ ဒီရောဂါစတဲ့ ရောဂါအဆန်းအပြားတွေ ဖြစ်နေ တာတွေ့ရ ကြားနေရပါတယ်။
တကယ်တော့ ကျန်းမာရေးဟာလည်း အရေးပါတဲ့အချက်ပါပဲ။ ဒါကြောင့် မြတ်ဗုဒ္ဓ
ကိုယ်တော်တိုင် ဟောကြားတော်မူခဲ့တဲ့ အာရောဂျ ပရမာ လာဘာ-ဆိုပြီး
ဟောတော်မူခဲ့ပါတယ်။ ဒါကိုပဲ မြန်လို ဘာသာပြန်တော့ ကျန်းမာခြင်းဟာ
လာဘ်တစ်ပါးလို့ ဆိုပါတယ်။

        မြန်မာနိုင်ငံဟာလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ရဲ့
အဆင့်သတ်မှတ်ချက်အရ နိုင်ငံပေါင်း ၁၉ဝ-ကျော်မှာ အဆင့်အနေလည်း
၁၉ဝ-မှာရှိနေခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ရောဂါဆိုတာတွေကလည်း
တစ််မျိုးပြီးတစ်မျိုးပါပဲ။ အသစ်အဆန်းတွေ ကြားသိနေခဲ့ရပါတယ်။ အခုတလော
အရေးကြီးဆုံး၊ အဖြစ်များဆုံး ရောဂါကတော့ ကင်ဆာရောဂါပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာမှာ
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကင်ဆာရောဂါအဖြစ်များဆုံး(၁ဝ)နိုင်ငံထဲ မှာ စာရင်းဝင်ပြီး
ပါဝင်လျက်ရှိတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ မိသားတစ်စုတည်းမှာကိုပဲ
ကင်ဆာဝေဒနာ(၃)ဦးထက် မနည်း တွေ့နေရပြီလို့ သိရပါတယ်။ ဒါဟာ တကယ့်ကို
ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ လက္ခဏာတစ်ရပ်ပါပဲ။

        ဟိုနေ့က ခရီးသွားတော့ ကားပေါ်မှာ လူတစ်ယောက်နဲ့တွေ့လို့
စကားပြောဖြစ်ပါတယ်။ အစားအသောက် တွေအကြောင်းပါပဲ။ သူပြောတဲ့အချက်တည်းမှာ
ဆုပ်ကပ်ခေတ်ကြီးထဲ ရောက်လာပြီ။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ သက်တမ်း တွေလည်း
ဆုတ်ယုတ်လာနေခဲ့ပြီ။ (၁ဝ)နှစ်တန်းဆိုတာတွေဟာ ဒီလိုပဲတဖြည်းဖြည်းဆိုသလို
ရောက်လာတော့မယ် ထင်ပါတယ်လို့ သူ့ရဲ့အမြင်၊ မှတ်ချက်တွေ ပြောပါတယ်။ ဒါတွေက
အဓိကကတော့ လူတွေရဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေ ကြောင့်ပါပဲ။

        ဒါတွေကိုအဓိက ဘယ်ကဝင်ရောက်လာတယ်လို့ ခြေရာခံကြည့်တော့
အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံတွေကတဆင့် ဝင်ရောက်ခြင်းလို့ သိရပါတယ်။
အထူးသဖြင့်တော့ တရုတ်ကနေ တံဆိပ်မျိုးစုံနဲ့ တင်သွင်းလာတဲ့ နို့မှုန်တွေ၊
မုန့် အမျိုးစုံတွေဟာ ကလေးတွေရဲ့အဓိကအစာဖြစ်နေတော့ အဲဒီကနေ
ပိုမိုပြီးတော့အဖြစ်များတယ်လို့ သိရပါတယ်။  ဒါကြောင့်
ကျောင်းအသီးသီးမှာရောင်းချနေတဲ့ မုန့်မျိုးစုံကို လိုက်လံစစ်ဆေးပြီး
မစားသင့်တဲ့အစာအဖြစ် ကြေငြာ နေရတဲ့အနေအထားအထိ ဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။
တချို့ကျောင်းတွေမှာဆို တရုတ်နို့မှုန့်စားပြီး ကျောင်းသား(၇)ဦးတစ်ပြိုင်
နက် အစာအဆိပ်သင့်တယ်စတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေလည်း မကြားချင်မှအဆုံး
ကြားနေခဲ့ရပါတယ်။

        အထူးသဖြင့်တော့ ကလေးတွေအနေနဲ့ အမြဲတမ်းထိတွေ့နေရတဲ့၊ စားသောက်နေရတဲ့
မုန့်မျိုးစုံဟာ တရုတ် ပြည်ကနေ တင်သွင်းလာတဲ့ တံဆိပ်မျိုးစုံကပ်ထားတဲ့
မုန့်မျိုးစုံပါပဲ။ ဒီမုန့်တွေမှာ တားမြစ်ဆေးတွေ အသုံးပြုထား ခြင်း၊
တာရှည်ခံဆေးများ အလွန်အကျွံအသုံးပြုထားခြင်း၊ အန္တရာယ်ရှိတဲ့
နို့မှုန့်များပါဝင်စေခြင်း၊ ထုတ်လုပ်သည့် ရက်စွဲ၊
ပါဝင်တဲ့ပစ္စည်းအမျိုးအစား၊ လုပ်ငန်းလိပ်စာ၊ သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက်များ
တိကျစွာမပါဝင်ခြင်းတို့ကြောင့် ကလေးများအတွက် မစားသင့်တာကြောင့်
ဆိုင်များအနေနဲ့လည်း လုံးဝမရောင်းသင့်တဲ့ အစားအစာများ၊ မုန့်များ
ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကတော့ ကလေးများနဲ့ပတ်သက်ပြီးလို့ အနည်းငယ်သဘောပါ။

        တကယ်တော့ လူကြီးတွေ၊ လူတိုင်းအနေနဲ့ စားသောက်နေခဲ့ကြတဲ့
အစားအသောက်မျိုးစုံဟာလည်း စား သောက်ဖို့ မသင့်တဲ့အစားအစာတွေချည်းလို
ဖြစ်နေခဲ့ပါပြီ။ အသားမျိုးစုံ၊ အသီးအရွက်မျိုးစုံ၊ သောက်စရာ အအေး
မျိုးစုံစသဖြင့် ရှောင်စရာတွေချည်းပဲဖြစ်နေခဲ့ပါပြီ။ အသစ်အရွက်များဟာ
ဟိုယခင်က ကျန်းမာရေးအတွက်အဓိက အထောက်အကူပြုပြီး
လူတိုင်းစားသင့်တဲ့အစားအစာများြဖစ်ပေမယ့် ယခုအချိန်မှာတော့ အသစ်အရွက်ကို
အဆမတန် ကြီးထွားအောင်ဆိုပြီး ဓာတုဟော်မုန်းဆေးများ အသုံးပြုထားခြင်း၊
ပိုးသတ်ဆေးအပြင်းအစားများ သုံးထားခြင်းအတွက်
ရှောင်ကြဉ်ရတော့မယ့်အခြေအနေဖြစ်နေခဲ့ပါပြီ။ မိမိတို့ငယ်ငယ်က
ငှက်ပျောသီးမှည့်ဖို့ မြေကျင်းတူ၊ အရွက်တွေ၊ အဝတ်တွေနဲ့ ထုပ်ပိုးပြီးတော့
မှည့်လာအောင် ရက်အနည်းငယ်ကြာအောင် ထားရပါတယ်။ အခုအချိန်မှာတော့ နာရီ
ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ မှည့်ဝင်းစေမယ့် ဆေးအပြင်းစားများကို
အသုံးပြုလာခြင်းဟာ လူတွေကိုကြီးမားတဲ့ အန္တရာယ်ကို ဖြစ်စေပါတယ်။

        ထိုနည်းတူစွာ အရောင်ဆန်းဆန်းလှလှလေတွေကြိုက်တာကြောင့် မုန့်တွေကို
အရောင်မျိုးစုံဆေးခြယ်ပြီး တော့ စားသောက်နေတာဟာလည်း အန္တရာယ်နဲ့ ရောဂါကို
လက်ရပ်ခေါ်သလို ဖြစ်နေခဲ့ပါပြီ။ ဖော်လမင်လို့ခေါ်တဲ့
ဖော်မယ်ဒီဟိုက်(အဆိပ်ဓာတ်)ဟာ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်စေနိုင်တာကြောင့် ပဲပြား၊
ချက်နို့ဆီ၊ မုန့်ဟင်းခါးဖတ်၊ မုန့် တီဖက်များဟာလည်း ဖော်လမင်ကို
အသုံးပြုထားတာကြောင့် ရှောင်ကြဉ်ရမယ့် အစာများဖြစ်လာပါပြီ။

        အသားများမျိုးစုံ၊ အသီးအရွက်မျိုးစုံစသဖြင့် ရှောင်ကြဉ်ရမယ့်အထဲမှာ
ရေချိုငါးပိ၊ ငါးခြောက်၊ ငံပြာရည် များပါ ပါဝင်လာတာကြောင့် ဘာမှကို
စားစရာမရှိအောင် ဖြစ်နေခဲ့ပါပြီ။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ အဲဒီပစ္စည်း
တွေမှာလည်း ယူရီယားဓာတ်မြေသြဇာများ ထည့်သွင်းလာခဲ့တယ်လို့ သိနေရပါတယ်။
နောက်ပြီး နေလှန်းစဉ်မှာလည်း ယင်မနားအောင်၊ လောက်မတက်အောင်ဆိုပြီး
တရုတ်ကတင်သွင်းလာတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးများ အသုံးပြုထားခြင်းကြောင့် လို့
သိရပါတယ်။ ဟိုယခင်က အချိုမှုန့်၊ ကြက်သားမှုန့်တို့မှတဆင့်
ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တာလောက်ပဲ သိနေခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုတော့
အစားအသောက်မျိုးစုံမှာပါဝင်တဲ့ အသုံးပြုထားတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေကြောင့်
ကင်ဆာဖြစ်စေ နိုင်တဲ့အစားချည်းတွေ့လာရပါပြီ။ ကော်ဖီမစ်တို့အထိတောင်
ကျယ်ပြန့်လာတော့ တကယ့်ကို ဘာမှကိုစားသောက်ဖို့၊ မကျန်တော့လောက်အောင်
ကြောက်စရာကောင်းနေခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေကို ဘယ်လို ကုစားမလဲ။ သေချာတာကတော့
အောက်ခြေလူတန်းစားတွေထက် တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရတွေက မပူးပေါင်းရင်၊
ဘာသိဘာသာနေခဲ့မယ်ဆိုရင်၊ တင်းကျပ် တဲ့အရေးယူမှု မလုပ်ရင်၊ လူသားများအသိပညာ
ဖြန့်ဝေတာတွေကို မီဒီယာမျိုးစုံက မဆောက်ရွက်ဘူးဆိုရင်တော့ ဒါထက်
ပိုမိုဆိုးရွားတဲ့ ရောဂါကပ်ဘေးကြီးတွေ ဆိုက်လာခဲ့မယ်ဆိုတာပါပဲ။

        ဟိုတလောလေးက ဒေါက်တာဒေါ်ခင်ခင်ရီအနေနဲ့ သူ့အသိစိတ်ဓာတ်နဲ့
ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း အသီးသီး၊ သီလရှင်ကျောင်းအသီးသီး၊
ဆွမ်းချက်ဓမ္မာရုံအသီးသီး၊ ဓမ္မစကူးလ်အသီးသီးရှိ ကလေးသူငယ်များကို သူ့အဖွဲ့
အစည်းကနေ လိုက်လံဟောပြောရင်း အသိပညာပေးဟောပြောပွဲတွေ လုပ်နေခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် တာဝန်သိစိတ်ဟာ တစ်ဦးတစ် ယောက်တည်းနဲ့တော့ မဖြစ်တော့ဘူး။
ဒါတွေကို အထက်ပိုင်းလူကြီးများ၊ တာဝန်ရှိသူများ၊ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်း
အသီးသီးများအထိ ကျန်းမာရေးအသိပညာပေးတွေ လေ့လာသင့်ကြောင်း၊
ဟောပြောသင့်ကြောင်း၊ သူတို့ ကနေတဆင့် မီဒီယာကို အသုံးပြုလို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊
နောက်ပြီးတော့ ထိရောက်တဲ့ကာကွယ်မှုတွေ လုပ်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ် အရေးယူဆောင်
ရွက်မှုတွေနဲ့ အစားအသောက်တွေကို တင်းကျပ်စွာ ကိုင်တွယ်မယ်၊
အလေးတမူလုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ သက်သာလာ နိုင်ကောင်းရဲ့လို့ တွေးမိပါတယ်။

        တကယ်တော့ ဒါတွေဟာ လူတွေက ဖန်တီးတာပါ။ လူတွေက
ဘာဖြစ်လို့ဖန်တီးတာလည်းဆိုတော့ လော ဘကြောင့်ပါပဲ။ ရေရှည်ခံအောင်၊
ကိုယ့်ပစ္စည်းရောင်းတန်းဝင်အောင်၊ ခဏတွင်းမှာ အလုပ်ဖြစ်အောင်ဆိုတဲ့ ယုတ်
မာတဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေနဲ့ အစားအသောက်မျိုးစုံကို ဓာတုပစ္စည်းမျိုးစုံ
အသုံးပြုပြီးတော့ တာရှည်ခံအောင်၊ ကြီးထွား အောင်
လုပ်ဆောင်ခြင်းကြောင့်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့
မိမိတို့နေ့စဉ်စားသောက်နေရတာတွေက အာဟာရ မဟုတ်တော့ဘဲ
အဆိပ်တွေပဲဖြစ်နေခဲ့တယ်ဆိုတာ သိနေရပါတယ်။

        ဒါကြောင့်လူတိုင်း၊ လူငယ်တိုင်းဟာ မိမိတို့ရဲ့
တစ်ကိုယ်ရည်ကျန်းမာရေးမှတဆင့် တစ်အိမ်လုံး၊ တစ်ဖွဲ့ စည်းလုံး၊
တစ်မြို့လုံး၊ တစ်ရွာလုံး၊ တစ်နိုင်ငံလုံး ကျန်းမာလာအောင်
အသိပညာပေးဟောပြောမှုတွေ လုပ်ဖို့၊ ကိုယ်တိုင်လေ့လာဖို့၊ ရှောင်ကြဉ်ဖို့
အထူးအထူးကိုပဲ လိုအပ်နေပါကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြလိုက်ရပါတယ်။

မောင်မင်းစိုး

အတွဲ ၂၊ အမှတ် ၁၉၊ ၂၀၁၅
Myanmar Review ဂျာနယ်။